Posts mit dem Label Ελευθερία werden angezeigt. Alle Posts anzeigen
Posts mit dem Label Ελευθερία werden angezeigt. Alle Posts anzeigen

29. August 2024

Η Τέχνη του Πολέμου

 Ο Πόλεμος έχει πολλές μορφές και πολλά πρόσωπα. Γι αυτό και ο σαφής ορισμός του δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όποιος αμφιβάλλει ας ανατρέξει στην ιστορία και στην γεωγραφία. Τα διαμόρφωσαν πόλεμοι. Ειδικά η θέληση της ισχύος που επικρατεί.


Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει γιαυτό ο ορισμός που έδωσε ο Ηράκλειτος όταν ο πόλεμος είναι ακόμα μια έννοια αρχετυπική που συγγενεύει, με κάθε άρθρωση των φθόγγων "πλμς" τουλάχιστον ηχητικά, με παλμός, Παλαμάς, παλάμες, πολιτισμός, ...

Ο σκοτεινός φιλόσοφος που κοίταζε πίσω από τα φαινόμενα διατύπωσε λοιπόν τον αφορισμό πως ο "πόλεμος" γεννάει τα πάντα και κυβερνάει τα πάντα. Διότι κινείται ανάμεσα στα όρια της πραγματικότητας και φτάνει στα άκρα, ανάμεσα σε αιώνιες έννοιες και στον θάνατο κάθε μορφής, ανάμεσα στην ελευθερία από υπαγόρευση και στην εξάρτηση από συμβάσεις, συνθήκες, συμφωνίες.

Κάθε εργαλείο, όπως κάθε 'όπλο', που κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου σε έναν τόπο τοπικών συμφερόντων, σε αντίθεση με τα εργαλεία που είναι τα 'όπλα' που προμηθεύεται ο τόπος από ξένους τόπους ή τόπους ξένων συμφερόντων, που χαϊδευτικά αποκαλούνται συμμάχοι, μπορεί να πετύχει στόχους χωρίς τους περιορισμούς που απαιτούν την έγκριση ξένων, συμμάχων.

25. Januar 2024

Περί Αλήθειας

Χθες πιάσαμε μια κουβέντα με την παρέα μου μετά το χορό. Αυτή η κουβέντα πρέπει να οδηγήσει κάπου, γιατί όλοι οι δρόμοι πρέπει να οδηγούν κάπου, αλλιώς κατασκευάζουν αδιέξοδα. Είναι το ίδιο με το να ζεις σε ένα λαβύρινθο. Όπου οι δρόμοι δεν σε πηγαίνουν πουθενά, μόνο σου παγιδεύουν το μυαλό, σου τραβούν την προσοχή με την ελπίδα, σου τρώνε την ενέργεια μέχρι να κουραστείς και να πιστέψεις πως όλα είναι μάταια στη ζωή. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη φρίκη από το να ζει κανείς σε ένα Πύργο, σε μια Βαβέλ, που χρησιμοποιεί ό,τι έκαναν οι προηγούμενοι σαν πέτρες, όπως ακριβώς κάνουν οι πολλοί γύρω τριγύρω. Όπου κάθε γενιά χτίζει τον δικό της όροφο με βάση τις εικασίες και τις πεποιθήσεις, προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες της προηγούμενης γενιάς. Όπου κανένας δεν γνωρίζει πια κανέναν προσωπικά που είναι πραγματικά ευτυχισμένος ή πάντα καλά μέσα σε αυτό τον λαβύρινθο. Αλλά δεν μπορεί να κάτσει στιγμή ήσυχος, μην και γκρεμιστεί το οικοδόμημα που χτίζει ολημερίς με την δουλειά του. Η υπόσχεση ευτυχίας της επιτυχίας για να συνεχίζει να χτίζει βρίσκεται στις εικόνες στους τοίχους οθόνες. Γι αυτό τα όνειρά του λέγονται αστέρες, αστεράκια, αστεροειδείς, κομήτες. Και είναι λίγο πολύ άπιαστα κι απατηλά. Η μόνη εναλλαγή για τη μάζα, αυτή που παρακολουθεί και χρησιμοποιεί τα μέσα που προορίζονται για αυτή, είναι όταν πεθάνει κανείς, όταν σε διώχνουν, όταν σε βγάζουν έξω, σε απολύουν, σε προσβάλλουν. Τότε που εσύ παρηγοριέσαι με τους φίλους σου πως αυτοί που το έκαναν είναι κακοί, ανάγωγοι, ανήθικοι. Και ψάχνεις να βρεις το δίκιο σου. Τότε μόνο θα κάνεις βήματα τροποποίησης της ζωής σου. Όλοι μας μέχρι τώρα αυτό κάνουμε. Αλλιώς ιδανικά ακολουθείς κι εσύ πάντα την αγαπημένη σου ομάδα. Που είναι αυτή που σου έμαθαν από παιδί να ανήκεις με πάθος. 
Όμως όταν όλα έχουν χαθεί, και δεν σε ικανοποιεί η παρηγοριά του δίκιου ή της εκδίκησης, τι κάνεις; Έστω για μια μέρα, δύο και τρεις, μια βδομάδα, ένα μήνα; 
Αυτό που έχεις μέσα σου, τότε μόνο θα το κάνεις. Από βαθύ ένστικτο επιβίωσης τότε κάνεις κάτι χωρίς να σκέφτεσαι κανέναν, τίποτα, παρά τις  αναστολές και τους εντοιχισμένους ενδοιασμούς. Και δεν σκέφτεσαι ότι κάνεις κάτι κακό. Αλλά κάτι που θα πρέπει οι άλλοι απλά να αποδεχτούν και να διαχειριστούν τις συνέπειες. Και να γίνουν πιο δυνατοί, πιο ώριμοι, πιο έξυπνοι. Όπως διαχειρίζεσαι και συ τόσα χρόνια τα πάντα σαν φυσικά φαινόμενα. Γίνεσαι και συ φυσικό φαινόμενο. Αυτή είναι η δύναμη της πραγματικότητας, η οποία είναι η μοναδική δύναμη που δεν καταργείται ποτέ. Μοιάζει πολύ με το "Θεός".

Τι σχέση έχει ο άνθρωπος με την πραγματικότητα; Η σχέση του είναι σχέση αμοιβαίας αναγνώρισης, είναι σχέση καλή. Η πραγματικότητα πάντα φέρνει τα πράγματα στα ίσια τους. Εμείς, το μυαλό μας τα απομακρύνει, τα παραποιεί, τα διαστρεβλώνει. Την πραγματικότητα την αναγνωρίζουμε σιγά σιγά μέσα από πολλές ταλαιπωρίες, αποτυχίες, ήττες, πανωλεθρίες. Αλλά όταν ξεπεράσουμε τις φάσεις της άρνησης, της οργής, της κατάθλιψης, όταν γίνουμε καλά τη λέμε αλήθεια. Λέμε, η αλήθεια βγήκε στο φως. Αυτό που είναι βγήκε στο φως. 
Άρα, μπορεί κανείς, εάν θέλει, να σκεφτεί το εξής: θα μπορούσα άραγε να ζω μόνο στη πραγματικότητα με όλες τις συνέπειες οι οποίες θα με οδηγούσαν στην ανάπτυξη που χρειάζομαι για να γίνω αυτό που μπορώ να γίνω, αυτό όπου αντιστοιχεί το μέσα μου με το έξω μου; 
Οπότε η πραγματικότητα είναι η αλήθεια του καθενός ανάλογα με τις δυνατότητές του εκείνη τη στιγμή. Όμως η αλήθεια αγαπάει την πραγματικότητα και αποδέχεται την φύση των πάντων σαν στιγμιότυπα. Selfies. Πόσο μας αρέσουν τέτοια στιγμιότυπα, που εκφράζουν αυτό που νιώθουμε εκείνη τη στιγμή. Όλα αυτά συνηγορούν στο ότι είναι αλήθεια πως η αλήθεια είναι η συμφιλίωση με την πραγματικότητα. Αλήθεια δεν είναι;
Πως θα ήταν δυνατόν να σου βγει καλή η ζωή όταν αρνείσαι την πραγματικότητα; χωρίς να το καταλαβαίνεις, αλλά την αρνείσαι. Αυτό δεν είναι το συμπέρασμα που βγάζουμε από την ιστορία, και πως εξελίσσεται και πέφτει κάθε αυτοκρατορία; 
Η άλλη σκοτεινή άποψη είναι πως η πραγματικότητα είναι κάτι κακό και χρειάζεται τροποποίηση. Και πως ο άνθρωπος με τις γνώσεις του και την πονουργία του μπορεί να διορθώσει την πραγματικότητα, όπως και τη φύση, ή να την βελτιώσει. 
Εδώ λοιπόν βρίσκεται κάθε τόσο μια διασταύρωση. Όπου ο καθένας πρέπει να ανανεώσει την απόφασή του και να λουστεί τις συνέπειες της επιλογής του. 
Υπάρχει σύμπαν; Κάτι ενιαίο δηλαδή; 
Ή όλα είναι μια παραδόξως όμορφη, όμως άψυχη, άβουλη, αδέξια μάζα;
Είναι το σύμπαν καλό και θετικό προς τη φύση του ανθρώπου; είναι ο άνθρωπος οργανικό μέρος του ίδιου ζωντανού σύμπαντος;
Ή το σύμπαν δεν θέλει τον άνθρωπο, προτιμά το κακό του; Ίσως θέλει να τον σκοτώνει, όπως φαίνεται στα μάτια πολλών όταν κάποιος αποβιώνει;
Δεν ξέρω εάν μπόρεσα να αναδείξω τον συσχετισμό της έννοιας της αλήθειας με την έννοια μιας θετικής πραγματικότητας, με την έννοια του σύμπαντος και μάλιστα ενός θετικού σύμπαντος κατ'εικόνα και κατ'ομοίωση του ανθρώπου, που φροντίζει τον εαυτό του, τα παιδιά του, τους γονείς του, θείους, θείες, ανήψια, ομογενείς, ξένους, αδύναμους, γέρους, παιδιά, μετανάστες, πρόσφυγες, ... έχει μείνει πια και τίποτα έξω;

Όπως και να έχει, για να μπορεί κανείς να δίνει σωστές απαντήσεις στη ζωή του, πρέπει να καταλαβαίνει τις ερωτήσεις που του κάνει η ζωή. Για να αλλάξει μια κατάσταση πρέπει πρώτα η κατάσταση να γίνει σωστά αντιληπτή. Το να γίνει κάτι αντιληπτό ισοδυναμεί με το να φανερωθεί. 
Εδώ πάλι η αλήθεια, ως διαφάνεια αυτού που είναι...

Αυτό που εμποδίζει την ελικοειδή ανάπτυξη είναι ένας φαύλος κύκλος. Ο φαύλος κύκλος σπάει, δεν ανοίγει διαφορετικά. Θέλει δύναμη.
Την δύναμη αυτή την παρέχει το θάρρος της ειλικρίνειας.
Η ειλικρίνεια που ξεκινάει εξαλείφοντας μυστικά και ψέματα, και στη συνέχεια σπάει τον φαύλο κύκλο των ψευδαισθήσεων και της αυταπάτης. Για να φανερωθεί ο ιδεαλισμός και η υποκρισία. Το τελευταίο πέπλο και η αντίδραση που σκεπάζει την πραγματικότητα. Είναι ο έμμεσος ισχυρισμός πως η πραγματικότητα είτε είναι κακή ή μοχθηρή, είτε ατελής και γι'αυτό χρειάζεται μια εικονική πραγματικότητα, τα μάγια των ιδανικών πάνω στο μαύρο πανί του τρόμου. 
Επικίνδυνες σκέψεις, καταλαβαίνω. Για να λευθερωθεί ο νους θέλει δουλειά πολύ.

25. April 2021

Ευδαιμονία

Τίποτα δεν ολοκληρώνεται τυχαία. Ό,τι υπάρχει στη φύση υπακούει στους νόμους της φύσης και ακολουθεί τους φυσικούς κύκλους. Η υγεία κατά τον φυσικό νόμο απαιτεί απόλυτη συμμόρφωση στον φυσικό νόμο. Το κύριο πρόβλημα στον άνθρωπο είναι πως είναι πνευματικό ον. Ο άνθρωπος μετέχει της πνευματικότητας είτε έχει ενσυναίσθηση είτε όχι.  Από την υγεία έως την χαρά, την ευθυμία και την ελπίδα τα επίπεδα ποιότητας της ζωής του είναι προϊόντα επιτυχίας. Τίποτα  ποιοτικό δεν είναι τυχαίο. Καμία ασθένεια δεν είναι τυχαία και καμιά δυσανεξία. Μπορούμε κάλλιστα να εξισώσουμε την ποιότητα ζωής του ανθρώπου με την Αρετή και την Αρετή οφείλουμε να την εξισώσουμε με ποιότητα ζωής. Ούτε αυτό το συνειδητοποιεί ο κοινός άνθρωπος. Ο κοινός άνθρωπος είτε είναι ένα θηλαστικό είτε είναι ένα πνευματικό ον σ'  λήθαργο. 
Το ανώτατο αγαθό στον άνθρωπο είναι η ευδαιμονία ή κοινώς ευτυχία. Όμως αυτό δεν είναι τυχαίο ούτε αυθαίρετο, ούτε κατοχυρωμένο κτήμα κανενός. Αλλά η διαρκής ανταπόκριση του βίου που άγει μέσα σ'  ένα σύστημα νόμων.

Η σταδιακή υπέρβαση της άγνοιας που τον διακατέχει αρχικά και της θηλαστικής του παθογένειας λέγεται απελευθέρωση• η δε ιδανική μορφή της τελικής του κατάστασης λέγεται ελευθερία. 

Η Ελευθερία δεν είναι κτήμα κανενός, ούτε καν κατάκτηση. Είναι κατάσταση του "είναι" του. 

Λοιπόν,
θέλει Αρετή και Τόλμη η Ελευθερία.
Δεν υπάρχουν όμως τόλμη,  αρετή κι ελευθερία ξεχωριστά.

Το καθένα απλά συμβολίζει μια πτυχή από την πορεία ευδαιμονίας. Τίποτα δεν ολοκληρώνεται τυχαία. Ό,τι είναι τυχαίο δεν ολοκληρώνεται. 

Αυτά που συζητάμε, εάν ξέρουμε τι λέμε, είναι η φιλοσοφία της ζωής. Αυτό είναι το ένα τρίτο. Το δεύτερο τρίτο είναι η αγωγή ή καθημερινή προπόνηση κατά της επιγνώσεις της φιλοσοφίας. Και το τρίτο τρίτο είναι ο βαθμός αρετής.

23. April 2021

Μούσες ή Σειρήνες

Οι Μούσες αντιπροσωπεύουν
το πνεύμα της προσπάθειας,
η οποία προυποθέτει 
την άσκηση της αυτοβελτίωσης.

Απ' αυτή την εσωτερική πορεία
μπορεί να σχηματιστεί 
ένα νόημα για τη ζωή: 
ότι ο άνθρωπος γεννήθηκε 
για να μεταμορφώνεται
και να μετασχηματίζει 
ό,τι τον περιβάλλει.

Αντίθετα,
το πνεύμα των Σειρήνων
καλεί σε ηδονική επανάπαυση:
λέει ότι ο άνθρωπος
γεννήθηκε για να διατηρεί
τον εαυτό του ως έχει 
και ότι η υπέρτατη ηδονή είναι 
τα πάντα γύρω του 
να τον υπηρετούν
και να τον κολακεύουν.

Αυτή ήταν και είναι
η θανάσιμη γοητεία των Σειρήνων.

Όποιος τις ζυγώνει μένει στάσιμος
και στο τέλος πεθαίνει 
μέσα στην εγωπαθή του αδράνεια.

Η κυρίαρχη τάση είναι
να απορροφώνται οι άνθρωποι
από μικροαπολαύσεις,
ώστε να ξεχνούν
την προοπτική του κυρίως έργου
που μπορούν να επιτελέσουν,
του έργου που θα τους έδινε
τη μεγαλύτερη απόλαυση:
να αποδείξουν ότι ένα μέρος
της ύπαρξής τους είναι άφθαρτο,
εάν το θελήσουν να είναι άφθαρτο.

Οι Μούσες 
δίνουν αυτή την υπόσχεση,
την είχαν δώσει και στους 
αρχαίους χρόνους αφού, 
σύμφωνα με το μύθο, 
επικράτησαν των Σειρήνων. 

Σήμερα οι όροι 
της αναμέτρησης είναι άλλοι, 
ευνοούν τις Σειρήνες επειδή 
το Στιγμιαίο τείνει 
να επισκιάσει το Αιώνιο.
Δεν υπάρχει χειρότερο 
- για ένα άτομο και για ένα λαό - 
από το να ζει σύμφωνα με το 
''μέρα μπαίνει, μέρα βγαίνει''.

Βασίλης Καραποστόλης

Παρά πολύ εύστοχη ή επιλογή των δύο ακραίων αρχετύπων και πολύ εύστοχο ποσό ξεκάθαρα διαφορετικό είναι το αποτέλεσμα. Είτε για ένα άτομο, είτε για ένα λαό. Μην ξεχνάμε ο λαός, όπως και ο κόσμος, είναι η συλλογική έκφραση του ανθρώπου. Το συλλογικό όμως και το ατομικό βρίσκονται σε μια διαρκή διαλεκτική σχέση. Το συλλογικό αρχικά εντυπώνεται στο ατομικό, το περιορίζει και το καθορίζει, από ένα αθώο,  αφελές, αυθόρμητο και εν δυνάμει ενσυνείδητο θηλαστικό να γίνει συνετό μέλος μιας ομάδας με κοινωνικό χαρακτήρα. Που υπακούει σε νόμους και ασπάζεται δεδομένες αξίες και υιοθετεί ως αρχές τα ήθη και έθιμα της ομάδας της οποίας την ταυτότητα φέρει. 
Είναι όμως σε θέση ο άνθρωπος, συνήθως δυστυχώς μόνο εφόσον αποτύχει κατά κάποιο τρόπο η ζωή του κατά αυτό το τρόπο, εκτός και εάν έχει την απίθανη τύχη να συναντήσει ανθρώπους που βγήκαν έξω και πέρα από τα όρια της ομάδας στην οποία έτυχε να γεννηθούν και να μεγαλώσουν, να βγει από τα περιοριστικά όρια ταύτισης με την ομάδα που μεγάλωσε και να μάθει να μαθαίνει. 
Για να μάθει κανείς να μαθαίνει πρέπει να μάθει να αλλάζει αυτά που πιστεύει και αυτά που κάνει. 
Μια δύναμη που εμψυχώνει τον άνθρωπο στη πορεία αλλαγής είναι η έμπνευση. Η έμπνευση συσχετίζονταν στην ελληνική αρχαιότητα με οντότητες που αρχετυπικά αποκαλούνται οι μούσες. Η έμπνευση όμως, που όποιος την έχει γνωρίζει ή γνωρίζει ξέρει πόσο γλυκιά είναι, σε ωθεί σε κάποια μορφή δράσης προς υλοποίηση των υποσχέσεων που δίνουν οι μούσες• εάν κάνεις αυτό και αυτό και αυτό, θα γίνει αυτό και συ θα νιώθεις την χαρά και την ικανοποίηση της δημιουργίας. 
Για την δράση όμως ο άνθρωπος έρχεται σε τριβή με ένα κατεστημένο που φυσιολογικά δεν θέλει πρωτοβουλίες αλλά μόνο καθήκον και εκτέλεση. Γιαυτό η έμπνευση συσχετίζεται με τον αγώνα και ο αγώνας συσχετίζεται πάντα με την ελευθερία. Διότι για να προχωρήσουμε, από κάποιες προσκολήσεις, από κάποιες προκαταλήψεις, από κάποιες εξαρτήσεις θα πρέπει να απεγκλωβιστούμε. Αυτό είναι και αγώνας αλλά και ελευθερία. 
Και μιας και φτάσαμε τόσο κοντά ας δούμε ένα ακόμα βασικό αρχέτυπο που κυβερνάει τον άνθρωπο και συσχετίζεται με το κομβικό σημείο, Μούσες ή Σειρήνες;
Αυτό είναι ο Θάνατος. Ο Θάνατος που τον έναν τον γεμίζει τρόμο και τον οδηγεί στη φυγή στις εφήμερες ηδονές και τον άλλο που τον άγγιξε πραγματικά του ξελαμπικάρει τον νου και τον οδηγεί σε μια γεμάτη ζωή. 
Οπότε συνοψίζοντας ένα στη ζωή πάντα το δίλημμα:
Ελευθερία ή Θάνατος;
...
© 2010-2020 · pantopia · impressum