Η «Ιθάκη» δεν είναι μόνο το «μέρος» που ψάχνεις στη ζωή σου αλλά και το μέρος στο οποίο γεννιέσαι. Πρόκειται για την Ιθάκη που κάποιοι άλλοι έχουν βρει πριν απο σενα. Μπορεί να σου ταιριάζει και να αιθάνεσαι όμορφα πάνω της όμως μέχρι να δοκιμαστεί στα δυσκολα, η αλήθεια είναι ότι αποτελεί την Ιθάκη κάποιου άλλου. Σιγουρα των γονιών σου ή έστω ενός απο αυτών.
Το γενέθλιο νησί σου λοιπόν δεν είναι ένας τόπος (ή τουλάχιστον μόνο τόπος) αλλά κυρίως ένας τρόπος ή ακόμα καλύτερα ένα σύστημα. Το σύστημα αυτό αποτελείται από, τόπο, τρόπο και ανθρώπους. Μέσα σε αυτό αισθάνεσαι «σα στο σπίτι σου». Νιώθεις προστατευμένος από κινδύνους και οι φοβίες «σου» δεν βαράνε συναγερμό. Βέβαια ειναι ενα μεγάλο ζητημα εδώ αν αυτό που μια δεδομένη χρονική στιγμή αντιλαμβάνεσαι ως κίνδυνο είναι όντως κίνδυνος και αν αυτά που θεωρείς φόβους σου βασίζονται στην δική σου εκτίμηση ή απλά στην υιοθέτηση/ επιρρεασμό απο άλλους.
Όπως και να έχει αν νιώθεις ότι βρίσκεσαι στο «νησί» σου η ζωή κυλάει στο μεγαλύτερο μέρος της φυσικολογικά (δηλαδή χωρίς μεγάλες εξάρσεις και εντάσεις).
Δυστυχώς για τους περισσότερους ανθρώπους, θα έρθει μια μέρα που θα νιώθουν το νησί τους να εξαφανίζεται, να βουλιάζει και τότε ο ωκεανός του φόβου απειλεί να τους καταπιεί.
Γιατί μπορεί ένα «νησί» να απειλειθεί; Υπάρχουν πολλές αιτίες, τόσο εξωγενείς όσο και εσωγενείς. Η νούμερο ενα εξωγενής αιτία ειναι ο χρόνος. Τίποτα δεν μενει το ίδιο ακριβώς στη διάρκεια του χρόνου αλλά μεταλλάσεται. Το νησί λοιπον θα αλλάξει σχεδόν θέλεις δεν θέλεις και καποια στιγμή θα αλλάξει τόσο, ώστε ακόμα και αν δεν θες να το παραδεχτεις θα αναγκαστείς να αποδεχτείς ότι δεν είναι πια το νησί σου.
Αν εισαι «ατυχος» καποια γεγονότα επεμβαίνουν στην ομαλή ροή του χρόνου και ανατρέπουν τα πράγματα. Ενα τσουνάμι, ενας σεισμός, ένα ηφαίστειο, μια οποιαδήποτε ξαφνική απειλή μπορουν να καταστρέψουν το νησί σου ή να σε αναγκάσουν να το εγκαταλείψεις.
Μπορεί επισης να σε εξορίσουν οι υπόλοιποι κάτοικοι του νησιού αν για καποιο λογω θεωρήσουν ότι δεν ταιριάζεις, δεν σε θελουν και ίσως να αποτελείς και απειλή γι’αυτούς.
Υπάρχουν ομως και «εσωγενείς» αιτίες για τις οποιες να αναγκαστεις να το εγκαταλείψεις. Οπως πχ αν στην πορεια του χρόνου διαπιστώσεις ότι έχεις ανάγκες, τις οποίες δεν σου καλύπτει. Σκέψου να αποφασίσεις να γίνεις κρεατοφάγος σε ένα βίγκαν νησί..(το αντίστροφο είναι πολύ ευκολότερο για πολλούς λογους..).
Μπορεί επίσης να «μεγαλώσεις» τόσο πολύ που το νησί να μην σε χωραει. Μπορεί βέβαια να έχεις και απλώς μεγάλη περιέργεια και να θελεις να εξερευνήσεις τον κόσμο..
Όπως και να έχει, το να πιστεύεις ότι το νησί στο οποίο γεννήθηκες και μεγάλωσες είναι η λύση για όλα σου τα προβλήματα και μάλιστα μια λύση μόνιμη, είναι μια μοιραία ψευδαίσθηση.
Από τι όμως είναι φτιαγμένος ο ωκεανός που περιβάλλει το κάθε νησί; Είναι οι φόβοι καθε είδους, αλλα τα πολύ βαθιά νερά είναι φτιαγμένα από τους υπαρξιακούς φόβους. Τι είναι οι υπαρξιακοί φόβοι; Τα αναπάντητα υπαρξιακά ερωτήματα. Το «νησί» στο οποίο ζεις σου δίνει τον τρόπο να τα αποφύγεις. «Εδώ πατάς σιγουρα, στο χωμα, τι σε νοιάζει τι γίνεται σε έναν βαθύ ωκεανό μακριά σου;» Αυτή είναι η αρχή της ψευδαίσθησης της ασφάλειας. Όσο οι άνθρωποι μεγαλώνουν και αποκτουν μεγαλύτερη και καλύτερη συνείδηση της ύπαρξης τους και της κατάστασης στο νησί, αντιλαμβάνονται ότι κάποια στιγμή, έστω και την ύστατη θα βρεθούν στον βαθύ ωκεανό. Υπάρχουν όμως και αρκετοί «μακάριοι» δεν θα τους περάσει ποτέ απ΄το μυαλό σαν σκέψη. Τα πάντα στη ζωή τους απλά θα συμβούν χωρις να εχει προηγηθεί καμμία ιδιαίτερη αυθεντική σκέψη επ’αυτών. Μακάριοι και ζηλευτοί!
Η μεγάλη πλειοψηφία θα αναγκαστεί όμως να αναζητήσει μια επιπλέον ασφάλεια. Για την ανάγκη αυτή της επιπλέον ασφάλειας, οι άνθρωποι σε μια εκδήλωση του κοινωνικού τους χαρακτήρα έφτιαξαν μεγάλα «πλωτά νησιά», τα «αβυθιστα αεροπλανοφόρα». Ηθελημένα δεν θα μπω στην ανάλυση και αλλων σκοπών που εξυπηρετουν αυτές οι κατασκευές, πλην της δημιουργιας ασφάλειας, γιατι δεν είναι αυτό το ζητούμενο μου τωρα. Τέτοια πλωτά νησιά, αποτελούν οι θρησκείες και οι πολιτικές πεποιθήσεις. Και τα 2 αναφέρονται σε «πράγματα» μεγαλύτερα απο τον άνθρωπο, σε ιδέες και ηθικά συστήματα και ανώτερους, στόχους και σκοπούς. Ολα αυτά καλουνται να δώσουν την αναγκαία «άνωση» για να μην βυθιστεί κάποιος στον υπαρξιακό ωκεανό.
Πόσο «σίγουρα» είναι αυτά πλωτά «φρούρια»; Και το πιο σημαντικό...τι κοστίζει το εισιτήριο ενός επιβάτη σε αυτά;
Η αναζήτηση ασφάλειας πάντα έχει κάποιο κόστος. Η παροχή ασφάλειας πάντα δημιουργεί μια σχέση ανισότητας. Ο πάροχος πάντα αποκτά μεγαλύτερη δύναμη απο τον αποδέκτη. Ο προστάτης πάντα έχει μεγαλύτερη εξουσία απο τον προστατευόμενο. Αν δεχτείς αυτή την προστασία και γινεις επιβάτης σε ένα τέτοιο σκάφος, δεν αποφασίζεις πια εσύ για βασικά πράγματα. Δεν αποφασίζεις, ούτε για το που θα παει το σκάφος, ουτε για τους κανόνες διαβίωσης πάνω σε αυτό. Αυτά τα αποφασίζει ο καπετάνιος και οι αξιωματικοί του, είτε σου αρέσει είτε όχι. Έτσι είναι πιθανόν, για να αντιμετωπίσεις το φόβο του άγνωστου μέλλοντος, να αποδεχτείς τον πόνο και την δυστυχία ενός πολύ δυσάρεστου παρόντος.
Γιατί λοιπόν να μην φτιάξεις το δικό σου σκάφος..; Τη δική σου μικρή ή μεγάλη βαρκούλα, σύμφωνα με τις δυνατοτητες και τις προδιαγραφές σου; Με αυτή θα μπορείς κάθε στιγμή να αποφάσεις αν θέλεις να ψάξεις ένα νησί, να βρεις ένα καινούργιο νησί, να ταξιδέψεις για αναψυχή ή απο ανάγκη. Να επισκεφτείς άλλα νησιά. Να δέσεις για όσο θέλεις και όσο θέλουν, με άλλες βαρκούλες που θα γίνουν σύντροφοι και συνθαλασσοπόροι σου. Από ελεύθερη βούληση και όχι καταναγκασμένοι, δύστυχοι συμπάσχοντες συνταξιδιώτες.
Τι σημαίνει να φτιάξεις τη δική σου βαρκούλα; Να αποκτήσεις όσο καλύτερη συνείδηση του εαυτού σου και του κόσμου γύρω σου. Σύμφωνα με αυτή τη συνείδηση να μην φοβηθείς να θέσεις στον εαυτό σου τα ερωτήματα που σε τρομάζουν. Αυτά που είναι λίγως πολύ κοινά σε όλους μας: Ποιος, είμαι, για ποιο λόγο υπάρχω, τι είναι αγάπη, τι είναι Θάνατος, τι υπάρχει μετά απο αυτόν, τι είναι σωστό, τι είναι λάθος. Αν τα απαντήσεις αυτά με ειλικρίνεια που πηγάζει απο την δική σου συνείδηση δεν υπάρχει λάθος απάντηση. Το σύνολο των απαντήσεων σου, συνθέτει τη βαρκούλα σου. Δεν θα μείνει πάντα η ίδια, γιατί θα προστίθενται νέες γνώσεις, νέα συνείδηση, που θα δινουν απαντήσεις σε καινούργια ερωτήματα ή νέες απαντήσεις στα παλιά. Αυτό το σκάφος είναι δικό σου, δεν μπορεί να στο πάρει κανείς και είναι ότι πιο ασφαλές μπορείς ποτέ να έχεις και για το μέλλον αλλά και για το παρόν.
Οι ωκεανοι ειναι συμπαντικοί και γι’αυτό απέραντοι. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν έχει σημασία αν το σκάφος είναι βαρκούλα ή υπερωκειάνειο γιατί στην κλίμακα του σύμπαντος δεν φαίνονται καν. Ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ο καθένας μπορεί και πρέπει να αποφασίσει μόνος του τι θα κάνει. Πραγματική παντοτινή στεριά δεν υπάρχει. Όλοι μας ταξιδεύουμε πάνω στον τεράστιο αυτόν ωκεανό είτε το καταλαβαίνουμε είτε όχι.
Τα πάντα ρεί.. οπότε ας είμαστε άφοβοι και καλοτάξιδοι!
(Νίκος Μ.)
