Ξεκίνησα την ζωή μου με πρώτη στρατηγική την παρατηρητικότητα και την προσαρμογή. Τα υπόλοιπα ήταν αντιδράσεις και ρεφλέξ.
Μέχρι ένα σημείο περπάτησε καλά η στρατηγική αυτή. Φυσικά δεν ήξερα καν τι θα πει στρατηγική. Στρατηγός ήταν αυτός που έδινε διαταγές στον πατέρα μου. Αλλά από ένα σημείο και πέρα, κάπου στο γυμνάσιο, δεν έβλεπα πρόοδο ενώ ο δρόμος συνέχιζε να γίνεται όλο και πιο ανηφορικός. Είχα πολύ περιορισμένη αντίληψη για την Αναβάση της ζωής. Σπίτι, σχολείο, σπίτι, φροντιστήριο, σπίτι, στίβος, σπίτι. Διαδρομές.
Μετά το σχολείο μια μεγάλη αλλαγή στο περιβάλλον και στο κλίμα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, έφερε την πιο μεγάλη αλλαγή στη ζωή μου. Έφερε αλλαγή στη καθημερινότητα, αλλαγή στους όρους, τις συνθήκες, τις προϋποθέσεις, τις καθημερινές απαιτήσεις. Εκεί έκανα και το πρώτο 'άλμα ανάπτυξης', μετά το ξαφνιαστικό 6.22 στο στίβο το 1987.
Με την Έξοδο από το οικείο περιβάλλον έκανα ένα άλμα ανάπτυξης, εν μέρει αναγκαστικά, εν μέρει λόγω ελευθερίας κινήσεων.
Όμως σύντομα άρχισε η φόρα που πήρα και η φορά να με οδηγούν σε μια καινούργια διαδικασία που σήμερα την ονομάζω Κατάδυση. Διότι τότε κατάλαβα πως με τα εφόδια που είχα από την παιδική μου ρουτίνα δεν μπορούσα να ανταπεξέλθω ικανοποιητικά σε μια μη δεδομένη πραγματικότητα. Είχα μια πολύ αρχέγονη αντίληψη ακόμη για το τι είναι ικανοποιητικό. Μια μάλλον αντιφατική σχέση μέσα μου ανάμεσα στην θεωρία και στη πράξη. Και αυτό που γνώριζα στην πράξη δεν ήταν ικανοποιητικό για τα μέχρι πρωτίστως παιδικά μου όνειρα.
Κάποια στιγμή κατάλαβα, από τα συμφραζόμενα, πως υπάρχει κάτι κοινό στις διαδικασίες μάθησης και προόδου που στην περίπτωσή μου οπωσδήποτε δεν ήταν οικείο, ούτε εύκολο, ούτε ευχάριστο, γιατί δεν ήταν του γούστου μου. Έπρεπε να μάθω να πηγαίνω βήμα βήμα, αργά, υπομονετικά και όχι όπως μου κατέβαινε στο κεφάλι ή, παρότι είναι άγνωστο ακόμα σαν έκφραση, όπως μου κατέβαινε στη διάθεση. Με άλλα λόγια δεν είχα την διάθεση να μάθω κάτι μέσα από το βιβλίο, μέσα από αφηρημένες έννοιες και επαγωγή ή συλλογισμούς. Με βόλευε να μαθαίνω πειραματικά και εμπειρικά. Το εργαστήρι του νου μου όμως χρειάζονταν κάποιες προϋποθέσεις, κάποια προετοιμασία που μου έλλειπε για να μπορέσω να βγάζω σωστά συμπεράσματα από τα νοερά μου πειράματα.
Αναγκάστηκα να μάθω να μαθαίνω για να προχωρήσω μέχρι να ολοκληρώσω τις σπουδές στο εξωτερικό μετά την Έξοδο από το οικείο περιβάλλον μέσα από μια διαδικασία Κατάδυσης στο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου.
Και αυτός ο δρόμος με πήγε πιο πέρα. Μέχρι ενός ορίου.
Το επόμενο όριο ήταν κάτι πολύ προσωπικό. Κάτι μέσα μου κλώτσαγε άγρια κάθε φορά που προσπαθούσα να αντλώ απλά ικανοποίηση από την άσκηση του καθήκοντος όπως θα το έθετε ο πατέρας μου. Είχα ανάγκη να εκφράσω το κατάδικό μου, κάτι μοναδικό από τον εαυτό μου. Είχα την ανάγκη να νιώσω μεγαλύτερη ευχαρίστηση με αυτό που κάνω, κάτι που μου υπαγόρευε να αρχίσω να συμμετέχω σε ό,τι κάνω και συναισθηματικά.
Εκεί εμφανίστηκε ο θυμός. Εκεί εμφανίστηκε η ασθένεια.
Αλλά εκεί εμφανίστηκε και μια πόρτα προς τα έξω, κι ένα καινούργιο μονοπάτι.
Τελικά τα μονοπάτια στη ζωή είναι αποφασιστικής σημασίας. Φαίνεται ότι βρισκόμαστε σε κοινούς χώρους αλλά ο καθένας κινείται στα δικά του μονοπάτια. Αυτό όμως δεν φαίνεται διότι δεν εκδηλώνεται.
Όταν βρέθηκα στο δικό μου αδιέξοδο και συνάντησα την πόρτα στα ενδότερα της προσωπικής μου ευθύνης και κυριότητας ήταν που εμφανίστηκε κι η Πολεμική Τέχνη στη ζωή μου.
Η Πολεμική Τέχνη αναγνωρίζει την σημασία της σχέσης του εαυτού με το σώμα και της σχέσης με τον άλλο και το σώμα του, σε κάθε συνάντηση. Πάνω σε αυτό το γεφύρι αναγνωρίζει την δημιουργική διαδικασία της αντιπαράθεσης, της κάθε σύγκρουσης.
Μέσα από την Πολεμική Τέχνη έμαθα πάλι να εστιάζω αλλού.
Σε κάθε σοβαρό εμπόδιο, σε κάθε οριακό σημείο της ζωής μου, ανακάλυπτα το παιχνίδι του μυαλού εκ νέου. Η δύναμη της συνήθειας, η νοοτροπία και που εστιάζει ο νους. Αλλάζοντας φακό και ρυθμίζοντας την εστίαση, άλλοι το περιγράφουν με συχνότητες, ανακάλυπτα τα όρια του κόσμου μου, και μέσα από αδιέξοδα κάθε φορά έναν καινούργιο κόσμο. Πως κάθε καινούργιος κόσμος φέρνει καινούργια περιθώρια χαράς και κινήσεων.
Γι'αυτό κάθε καινούργιος κόσμος χρειάζεται τον δικό του χάρτη. Ίσως να υπάρχουν περισσότεροι χάρτες. Κάποια στιγμή όμως συνηθίζει ο οργανισμός, προσαρμόζεται το βλέμμα, η ματιά, στους νέους ορίζοντες και βλέπει χωρίς υπολογισμούς και βοηθήματα την πραγματικότητα διαφορετικά.
Αυτό μου το πρόσφεραν αρχικά οι 'μετακομίσεις' της παιδικής μου ηλικίας, ο στίβος, το "εξωτερικό", το "πανεπιστήμιο" και η αναπάντεχη μετατόπιση ενδιαφέροντος από την σκέψη και τους υπολογισμούς πίσω στις αισθήσεις και στο σώμα μέσω της "πολεμικής τέχνης".
Το όμορφο με την πολεμική τέχνη ήταν για μένα η εξέλιξη στην αμεσότητα, η μείωση των εγκεφαλικών διαδρομών, πηγή για πολλές ψευδαισθήσεις και αυταπάτες, μέσα από εικασίες, θεωρίες, γνώμες, κι απόψεις άλλων. Όταν όλος ο οργανισμός παίζει live είναι ζωή όπως λέει και το τραγούδι. Όταν το όργανο δεν είναι όλο το σώμα μόνο οι σκέψεις μπορούν να σε παρασύρουν εύκολα μακρυά από την πραγματικότητα που λειτουργεί. Ίσως έξω από τον χάρτη και να χάσεις τον δρόμο για την επιστροφή.
Εγώ πάντως εκεί ήρθα πάλι σε επαφή με τον εαυτό μου. Ίσως για πρώτη φορά με κόσμο γύρω μου. Διότι ο στίβος είναι μια πολύ μοναχική εμπειρία.
Σε επαφή και με άλλους ανθρώπους που ζούμε από κοινού την ίδια κατάσταση άρχισα να βλέπω τι νιώθω, τι μου βγαίνει, και τι δεν μου βγαίνει. Είχα την ευκαιρία να δω από κοντά και άλλους ανθρώπους να χειρίζονται την ίδια η παρόμοια κατάσταση. Μέσα από τις διαδικασίες των προπονήσεων ανακάλυψα τον δρόμο να τροποποιώ κάποιες βασικές εσωτερικές μου διαδικασίες.
Μαζί με τις προηγούμενες εμπειρίες άνοιξε ένας ολόκληρος κόσμος σπουδής και μάθησης με χειροπιαστά αποτελέσματα. Μπορούσα πλέον να ασκούμαι σε μια επιστήμη και σε μια τέχνη μέσα και έξω από τον επίσημο τόπο των εργασιών.
Ανακάλυψα πως ο Τόπος της μάθησης και των ανακαλύψεων είναι ανεξάρτητος από ευνοϊκές ή ιδανικές συνθήκες. Ουσιαστικά ο πραγματικός τόπος μάθησης και εξέλιξης εκμεταλλεύεται και αξιοποιεί τις αντιξοότητες, ενώ βρίσκεται πάντα και παντού, εκεί όπου βρίσκομαι εγώ. Ή εγώ και κάποιος άλλος. Αλλά και μόνος μου όταν είμαι μπορώ να μαθαίνω ανακαλύπτοντας καινούργια πράγματα για τον ανθρώπο και την φύση του μέσα από τις διαφορές που οδηγούν στις συγκρούσεις μέσα από την παρατήρηση και την γνώση της δικής μου φύσης σε διαφορετικές θέσεις. Ανακάλυψα μια αντιστοιχία ανάμεσα στις εσωτερικές συγκρούσεις και στις εξωτερικές και μια αντιστοιχία ανάμεσα στην εσωτερική αρμονία και στην εξωτερική.
Οι εξωτερικές συγκρούσεις συσχετίζονται με εσωτερικευμένες απόψεις, πεποιθήσεις που έχουν υιοθετηθεί μέσα από εντυπώσεις και την επανάληψη. Είναι μια διαδικασία που μοιάζει πολύ με τα κομπιούτερ και τον προγραμματισμό που σπούδασα στο εξωτερικό, στη Δρέσδη και στο Βερολίνο. Όταν αλλάζει ο προγραμματισμός αλλάζει η επαφή, η επικοινωνία, η σύνδεση, η σχέση με τον άλλο και όταν αλλάζουν οι σχέσεις που μας συνδέουν με άλλους αλλάζει όλη η ζωή. Στον άνθρωπο ο κύριος προγραμματισμός είναι η επανάληψη, η καθημερινότητα, η συνήθεια. Οποίες κι αν είναι οι αρχικές συνθήκες ο προγραμματισμός μπορεί να οδηγήσει σε στοχευμένα αποτελέσματα.
Για μένα ήταν ξαφνικά σαν να έχω βρει τον μίτο της Αριάδνης και την Αριάδνη μέσα μου. Άρχισα να κοιτάζω όλους τους μεγάλους μύθους με ενθουσιασμό.
Ολόκληρη η ζωή μου εκδήλωνε πλέον μια μυθαγωγική-μυσταγωγική σχέση με κάτι πολύ βαθύτερο μέσα μου. Με το να γίνεται αντιληπτή αυτή η διάσταση ανάμεσα στο μέσα και στο έξω, με το να εκδηλώνεται το ανέκφραστο αλλά οικείο κομμάτι μέσα μου άρχισε να ελευθερώνεται και ένα άγνωστο κομμάτι. Έτσι άλλαξε και η σχέση μου με το διαφορετικό και το άγνωστο εν γένει. Αντιξοότητες, συγκρούσεις και διαφορές άλλαξαν χαρακτήρα. Βασικά άλλαξαν πρόσημο.
Πως το είπε ο Δάσκαλος; "Δεν υπάρχει αϊκίντο. Αϊκίντο είσαι εσύ."
Δεν υπάρχει πόλεμος, ο πόλεμος είσαι εσύ.
